پشتیبانی | مشاوره دامپزشکی

تخم ماندگی در پرندگان

علت ها، درمان و پیش گیری تخم ماندگی در پرندگان

تخم ماندگی چیست؟

تخم ماندگی مشکلی جدی و حتی کشنده ای است که پرندگان مانده در سنین تولید مثل را تهدید می کند، تقریبا تمامی گونه های پرنده می توانند دچار تخم ماندگی شوند، ولی گونه های کوچک تر مثل انواع فنچ، پاراکیت ها مثل مرغ عشق ، طوطی برزیلی یا لاوبرد، انواع قناری و کوکاتیل ها یا عروس هلندی نسبت به بروز چنین مواردی حساس تر هستند.

معنی و مفهوم کلی

در واقع تخم ماندگی گیر کردن تخم در بدن پرنده ماده طوری است. که پرنده نمی تواند در بازه زمانی مشخص به طور طبیعی تخم را از بدن خود خارج کند. زمان خروج تخم از بدن پرنده ماده در گونه های مختلف  متفاوت است ولی معمولا بین 24 تا 48 ساعت طول می کشد. پرنده ماده به بدن خود حالت خاصی می گیرد تا بتواند تخم گذاری کند. معمولا این حالت شبیه زمانی است که پرنده می خواهد مدفوع  کند، لذا نباید دچار اشتباه شد. پرنده های مبتلا به تخم ماندگی ظاهر افسرده ای پیدا می کنند و علائم اولیه بیماری ها را از خود نشان می دهند.

مشکلات و تبعات بعدی تخم ماندگی

شما می توانید مقاله علائم و نشانه های بیماری در طوطی سانان را در بلاگ سایت پت شاپ آنلاین دکتروودی مطالعه کنید. اشتهای پرنده مبتلا به تخم ماندگی کم می شود یا ممکن است اصلا غذا نخورد. پرهای خود را پف می دهند و ممکن است بیشتر بخوابند یا به اصطلاح پرنده چرت بزند. معمولا شکم پرنده مبتلا به تخم ماندگی متورم است. تخم گیر کرده در شکم پرنده ممکن است باعث سختی در دفع مدفوع گردد.

تخم های بدون نطفه

جالب است بدانید که حتی پرنده های ماده ای که به صورت تنها نگهداری می شوند. بدون حضور پرنده ماده می توانند تخم بگذارند، این تخم ها نطفه نخواهند داشت و جوجه نخواهند شد. ولی نشان دهنده عقیم نبودن پرنده شما هستند. هر پرنده ماده بالغی ممکن است تخم بگذارد.

زمان معمول خروج تخم در پرندگان

تخم ماندگی زمانی رخ می دهد که تخم زمان بیشتری نسبت به حالت معمول طول بکشد تا از بدن پرنده ماده خارج گردد. با وجود تفاوت زمانی بین گونه های مختلف و تفاوت های فردی در یک گونه معمولا خروج تخم بین 24 تا 48 ساعت از بدن پرنده ماده انجام می شود. ممکن است برخی پرنده ها تنها یک تخم بگذارند. که این تخم به تخم مستی معروف است و در پرنده های ماده تک معمول است، یا چندین تخم بگذارند. ممکن است پرنده ماده ای تخم های اول خود را به راحتی بگذارد ولی در تخم های بعدی دچار مشکل گردد.

  علت ریزش مو در گربه ها و درمان آن

تخم ممکن است در قسمت خروجی مخرج گیر کند. در چنین مواقعی ممکن است شما بخشی از تخم گیر کرده در شکم پرنده را مشاهده کنید، گاهی تخم در قسمت های بالاتر شکم پرنده ماده گیر می کند. در چنین مواقعی توجه به شرایط و علائم پرنده ماده برای تشخیص زود هنگام تخم ماندگی بسیار حائز اهمیت است.

علائم تخم ماندگی در پرنده ها

  • تنفس سریع یا بریده بریده
  • تورم شکمی
  • یبوست
  • پف کردن پرها
  • نشستن کف قفس یا زمین، گوشه گیری
  • گرفتگی شکم
  • فلجی یا لنگش هنگام حرکت
  • از دست دادن اشتها

مرگ ناگهانی

پرنده ها یکی از ماهر ترین مخفی کننده های علائم بیماری هستند. ممکن است تظاهر کنند که حالشان خوب است، تظاهر به خوردن غذا کنند و … تا جایی که دیگر نتوانند بیماری خود را مخفی کنند. این ویژگی در طبیعت به آنها کمک می کند تا نجات پیدا کنند، چون پرندگان ضعیف تر زودتر شکار می شوند، ولی در مورد پرندگان خانگی این نکته منفی محسوب می شود، چون سرپرستان قادر به تشخیص زودهنگام بیماری نخواهند بود. در چنین مواقعی معمولا وقتی اوضاع بسیار وخیم است متوجه مشکل خواهند شد.

تنفس سریع یا بریده بریده

در بسیاری از پرنده های مبتلا به تخم ماندگی آنقدر تنفس شدید  است که شبیه وقتی است که پرنده فعالیت بدنی بسیار شدید انجام داده است، معمولا از شدت تنفس قادر به پرواز یا حرکت نیستند. البته ممکن است پرندگانی باشند که علی رغم تخم ماندگی سختی تنفس کمی را از خود نشان دهند.

تورم شکمی

وقتی تخم در بدن پرنده ماده گیر می کند باعث تورم در قسمت شکم یا ناحیه مخرج می گردد. این تورم ناشی از فضای اشغال شده توسط تخم گیر کرده است، اگر تورم در هر نقطه از بدن پرندتان مشاهده کردید. سریعا به دامپزشک مراجعه کنید.

یبوست

اگر مشکوک به وجود تخم ماندگی در پرندتان هستید، مدفوع پرنده را به دقت بررسی کنید. در صورت وجود سختی هنگام دفع، مدفوع بسیار بزرگ یا هرگونه موارد غیر طبیعی ممکن است عارضه تخم ماندگی در پرنده شما وجود داشته باشد.

پف کردن پرها

یکی از معمول ترین نشانه های بیماری در پرنده ها پف کردن پرها است. این علامت در تخم ماندگی بسیار معمول است. اگر پرنده شما پف کرده کف قفس برای مدتی نشسته است، سریعا به دامپزشک مراجعه کنید.

نشستن کف قفس یا زمین، گوشه گیری

پرنده های مبتلا به تخم ماندگی اغلب کف زمین یا کف قفس می نشینند. چون انرژی کافی برای حرکت ندارند و سنگینی تخم به آنها فشار می آورد.

  فوايد پلت برای طوطی ها

گرفتگی شکم

فشار تخم گیر کرده درون شکم پرنده مانده سبب گرفتگی عضلات شکم، زور زدن و تلاش مداوم پرنده ماده برای دفع تخم و حتی بیرون زدن مخرج پرنده می گردد.

فلجی یا لنگش هنگام حرکت

وجود تخم درون شکم پرنده مبتلا به تخم ماندگی سبب فشار به ستون مهره ها می شود. پرنده های مبتلا به تخم ماندگی ممکن است نتوانند روی چوب بنشینند، کمبود کلسیم مزید بر علت می گردد و کارکرد ماهیچه ها را دچار مشکل می کند، گاهی فشار تخم روی اعصاب پا سبب فلجی، لنگش و مشکلات دیگر می گردد.

از دست دادن اشتها

یکی از معمول ترین نشانه های بیماری در پرنده ها نداشن اشتها است. پرنده های مبتلا به تخم ماندگی معمولا اشتهای خود را از دست می دهند.

علل تخم ماندگی

تخم ماندگی در پرنده ماده علت های مختلفی دارد، یکی از مهم ترین و معمول ترین علل گیر کردن تخم در شکم پرنده ماده رژیم غذایی نامناسب است، البته بیماری های دستگاه تولید مثلی. استرس های محیطی و دیگر عوامل می تواند باعث تخم ماندگی در پرنده ها شود. بعضی اوقات تخم بدشکل یا بزرگتر از حد معمول است و یا در موقعیت مناسبی قرار نگرفته است، در چنین مواقعی پرنده نمی تواند تخم را به صورت طبیعی دفع کند.

مشکلات تغذیه ای در پرندگان مبتلا به تخم ماندگی اغلب مسبب بروز چنین مشکلی است به خصوص در مورد پرندگان مبتلا به کمبود کلسیم این موضوع معمولا مشاهده می شود. کمبود کلسیم باعث می شود پوسته آهکی تخم ضعیف یا نازک باشد که اصطلاحا لمبه نامیده می شود، یا در برخی قسمت ها شکل نگرفته باشد، چنین تخم هایی معمولا بیشتر در شکم پرنده ماده گیر می کنند. کلسیم، ویتامین دی و ویتامین ای به ماهیچه های دستگاه تولید مثل کمک می کند تا راحت تر منقبض شوند و تخم را دفع کنند. خطر تخم ماندگی در پرنده های ماده چاق بیشتر است. شما می توانید انواع غذا و پلت و سایر محصولات مورد نیازتان را از پت شاپ اینترنتی دکتر وودی تهیه کنید.

تشخیص تخم ماندگی در پرنده ها

معمولا دامپزشکان با تجربه با دیدن ظاهر و علامت های پرنده به تخم ماندگی مشکوک می شوندو  بعد از آن با ملامسه آرام شکم می توانند تخم را حس کنند، با استفاده از عکس رادیولوژی تشخیص قطعی تخم ماندگی انجام می گیرد و البته کمک می کند ابعاد تخم، شکل ظاهری و موقعیت تخم گیر کرده در شکم پرنده مشخص شود. با این اطلاعات درمان بهتر و مناسب تری می توان داشت. ممکن است دامپزشک سونوگرافی محوطه شکمی را توصیه کند. این روش حتی به تشخیص تخم های بدون پوسته نیز کمک می کند.

  چاقی طوطیسانان

درمان تخم ماندگی در پرنده ها

اگر مشکوک به وجود تخم ماندگی در پرندتان شدین، بلافاصله به دامپزشک مراجعه کنید. هرچه زودتر درمان شروع شود، احتمال زنده ماندن پرنده بیشتر می گردد، پرنده مبتلا به این مشکل  را گرم نگه دارید، معمولا در کلینیک ها از لامپ مادون قرمز برای این کار استفاده می گردد، سرم تراپی، تجویز کلسیم و مواد معدنی، گاها ماساژ، اکسیژن تراپی و دارو درمانی به دفع تخم کمک می کند.

اگر با اقداماتی که گفته شد تخم خارج نشد، اگر تخم در قسمت مخرج گیر کرده باشد. دامپزشک ممکن است از روان کننده ها کمک بگیرد و تخم را خارج کند. گاها اندازه تخم آنقدر بزرگ است که نیاز است تخم شکسته و خارج گردد، البته این روش بسیار حساس است و دامپزشکان بعد از این عمل دستگاه تولید مثلی پرنده را از بقایای تخم و پوسته آن پاکسازی می کنند و برای جلوگیری از عفونت احتمالی آنتی بیوتیک تراپی انجام می گردد.

پیش آگهی  تخم ماندگی

با درمان به موقع و درست بیشتر پرندگان از تخم ماندگی نجات پیدا می کنند، ولی اگر پرنده دچار فلجی یا شوک باشد معمولا درمان موفقیت آمیز نخواهد بود.

جلوگیری از تخم ماندگی در پرنده ها

تخم ماندگی در پرنده ها معمول است و چون عوامل مختلفی بر آن تاثیر دارند. پیشگیری از آن دشوار است. بهترین راه برای پیشگیری از این مشکل در پرنده ها نگهداری صحیح پرنده است، یعنی پرنده از رژِیم غذایی مناسب حاوی پلت استفاده کند تا کلسیم و مواد غذایی لازم را به دست آورد، از چاق شدن پرنده های ماده جلوگیری کنید. هر روز پرنده بازی کند و ورزش منظم داشته باشد.

پرنده هایی که مبتلا به سندرم تخم گذاری مزمن هستند و یا ماده های مولدی که تخم های زیادی می گذارند. در خطر ابتلا به تخم ماندگی هستند، نیاز به توجه ویژه به چنین پرندگانی است.

هر روزه پرندگانتان را بررسی کنید. عادت ها ، سرگرمی ها و علائم بدنی آنها را مشاهده کنید تا در صورت بروز هرگونه تغییر متوجه آن شوید.

تا اینجا 2 نفر امتیاز داده
اگه خوشت اومد به اشتراک بزار!

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فهرست مطالب